Χόιχενς, Κρίστιαν

(Huygens, Χάγη 1629 – 1695). Ολλανδός φυσικός, μαθηματικός και αστρονόμος. Γιος υπουργού του Γουλιέλμου Γ’ πρίγκιπα του Οράνζ, πήρε σοβαρή και επιμελημένη εκπαίδευση. Παρακολούθησε μαθήματα ρητορικής στο Άμστερνταμ και νομικής στο Λέιντεν, αλλά προτίμησε να αφοσιωθεί σε επιστημονικές μελέτες και, νέος ακόμα, δημοσίευσε 2 μαθηματικές εργασίες: μία επί των εμβαδών των κωνικών τομών και μία επί των αναπτύξεων των καμπυλών. Ο X. κατασκεύασε το ισχυρότερο τηλεσκόπιο για την εποχή του και ανακάλυψε ένα δορυφόρο του Κρόνου και στη συνέχεια τον δακτύλιο αυτού του πλανήτη. Αφού ακολούθησε τα ίχνη του Γαλιλαίου, αφοσιώθηκε στις κατασκευές των εκκρεμών ρολογιών (η ύπαρξη καλών οργάνων για τη μέτρηση του χρόνου, ώστε να προσδιορίζονται τα γεωγραφικά μήκη, ήταν ένα από τα σπουδαιότερα προβλήματα της ποντοπόρου ναυσιπλοΐας). Ο Λουδοβίκος IΔ’ τον κάλεσε στη Γαλλία όπου τον ανακήρυξε διδάκτορα της νομικής στην προτεσταντική σχολή της Ανζέ. Ο βασιλιάς του χορήγησε μία καλή σύνταξη και τον έκανε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών. Μολονότι ζούσε στο Παρίσι μια κοσμική ζωή, ο X. δεν εγκατέλειψε τις μελέτες του και κατά την περίοδο αυτή ασχολήθηκε με το πρόβλημα των στερεών σωμάτων και με το σύνθετο εκκρεμές, καθιέρωσε την έννοια της ροπής αδρανείας, διατύπωσε το θεώρημα των ζωσών δυνάμεων και μελέτησε τη μεταβολή της επιτάχυνσης της βαρύτητας. Eν τω μεταξύ οι διαμάχες των προτεσταντών στη Γαλλία εντείνονταν και το 1681 ο X. επέστρεψε στην πατρίδα του. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι έρευνες και οι μελέτες του στο πεδίο της οπτικής και η με ιδιαίτερο τρόπο διατύπωση της κυματικής θεωρίας του φωτός, η οποία έμελλε να υιοθετηθεί μόλις κατά τον 19o αι., μετά τις κλασικές εργασίες του Φρενέλ. Στην εργασία του Πραγματεία για το φως (1690) παρουσίασε την κυματική θεωρία του φωτός και διατύπωσε την αρχή του X., με βάση την οποία ερμηνεύτηκε αργότερα το φαινόμενο της περίθλασης των κυμάτων. Στη Διοπτρική (δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του) οι νόμοι της οπτικής (διάδοση, ανάκλαση, διάθλαση) εκτίθενται με βάση την κυματική θεωρία του φωτός. Μεταξύ των εργασιών του πρέπει να αναφέρουμε τον τύπο του X., που σχετίζεται με τους φακούς και τη γραφική (γεωμετρική) κατασκευή του X. για τη χάραξη της διεύθυνσης της εκτάκτου και της τακτικής ακτίνας της διπλής διάθλασης. Ο Ολλανδός μαθηματικός Κρίσπαν Χόιχενς.